داکریوسیستیت حاد ومزمن

تهیه و تنظیم  : فریده خضری کارشناس پرستاری از اورمیه

به عفونت و التهاب حاد کیسه اشکی که بیماری شایعی است داکریوسیتیست حاد گویند . عفونت غالباً یک طرفه می باشد و همیشه ثانویه به انسداد کیسه اشکی با مجرای بینی – اشکی است . در کودکان اغلب به علت هموفیلوس آنفلوآنزا است در حالی که در بزرگسالان ناشی از استافیلی کوک اورئوس و گاهی ناشی از استرپتوکوک همولینیک است در موارد نادر به دنبال کونرکتیویت و اختلالات بینی است .

علائم و نشانه ها :

اشک ریزش و ترشح چرکی از علائم اصلی نوع حاد می باشد شروع بیماری حاد است و به صورت تورم – درد – التهاب و حساسیت در ناحیه کیسه اشکی است ممکن است لنفادنوپاتی بناگوشی و تحت فکی به همراه یک تب خفیف همراه این بیماری وجود داشته باشد .

درمان :

1- کمپرس گرم روزی 6-4 بار هر بار به مدت 10-5 دقیقه

2- استراحت

3- در صورت تعیین علت بیماری آنتی بیوتیک مناسب را باید تجویز کرد ولی چون از نظر پاراکلینیک اکثراً نمی توان علل بیماری را تعیین نمود مخلوطی ازدو نوع آنتی بیوتیک که یکی در برگ گیرنده grt 4 و دیگری در برگیرنده gr 4  است استفاده می کنیم .

در بزرگسالان :

Amp penicillin G procaine 1.2 mil IM/STOT

Tab penicillin v 500 mg po qid for 7 days

در کودکان :

ماساژ نسبتاً شدید کیسه اشکی چهار باردر روز :

Ophtosolut sulfacetamid 10% 1.2 qTT 94 h for 7 days

در  بزرگسالان قطره سولفاستامید 20% یک قطره هر h 6

4- اگر از محل التهاب چرک خارج شود باید با ایجاد یک انسزیون به درناژ کیسه اشکی اقدام نمود .

توجه :

در مرحله حاد هیچ گاه probing نباید صورت گیرد .

پس از رفع التهاب و آرام شدن محل ضایعه نسبت به رفع انسداد باید اقدام نمود.

Chronic Dacryocystitis

تعریف :

این بیماری درر اثر انسداد مجاری بینی و اشکی به وجود می آید و زمان وقوع آن در دوران نوزادی و سنین متوسط عمر می باشد .

این بیماری در زنان میانسال بعد از یائسگی بسیار شایعتر از مردان میانسال است .

در حالت طبیعی باز شدن مجاری بینی – اشکی به مئاتوس تحتانی در حوالی هفته سوم زندگی اتفاق می افتد . دارکریو سیستیت نوزادان
( Neonatal dacryoa/… ) به علت باز نشدن مجرای بینی اشکی به مئاتوس تحتانی بینی ایجاد می شود .

علائم و نشانه ها :

اولین علامت اشک ریزش مداوم و خروج چرک از سوراخ اشکی است .

غالباً تا 6 ماهگی انسداد برطرف شده و تخلیه اشک به طور طبیعی صورت می گیرد در طی این مدت که منتظر باز شدن خود به خود مجرا هستیم برای پیشگیری از کونژکتیویت از قطره سولفاستامید 10 % یک قطره 4-3 بار در روز استفاده می کنیم . همچنین از والدین خواسته
می شود برای تخلیه چرک کیسه اشکی هر روز آن را ماساژ دهند . اگر انسداد از 12-9 ماهگی به بعد ادامه داشته باشد باید مجاری اشکی میل زده شود .

در موارد استثنایی مجرای بینی و اشکی تشکیل نشده ، لذا انجام داکریوسیستورینوستومی
( DCR ) ضروری خواهد بود .

داکریوسیستیت مزمن در بزرگسالان به دلیل انسداد مجاری اشکی به دنبال صدمات یابیماریهای بینی و گاه بودن علت مشخص است اولین علامت در این بیماران اشک ریزش است و در ادامه بیماری ، چرک از سوراخهای بینی و اشکی خارج می شود در این حالت بوسیله ماساژ آن می توان خروج ترشحات چرکی را از مجاری اشکی مشاهده کرد .

در صورتیکه این بیماری درمان نشود کیسه اشکی متسع و جدار آن نازک می شود که به این حالت موکوسل یا هیدروپس کیسه اشکی اطلاق می شود .

در بزرگسالان جراحی تنها روش درمانی موفق است . روش درمانی انتخابی داکریوسیستیت رینوتومی ( DCR ) است که شامل ایجاد یک آناستوموزدایمی مابین کیسه اشکی و بینی است.